ABC konsumenta - bezpieczeństwo produktu

Za bezpieczeństwo każdego produktu tra?ającego do sprzedaży odpowiedzialny jest producent – to on deklaruje, że to, co sprzedaje, spełnia wymogi bezpieczeństwa.

Co to jest bezpieczny produkt?

Zdarza się, że kupiony toster zaczyna palić się podczas opiekania grzanek, z pozoru niewinna lampa jest przyczyną pożaru mieszkania, źle zamocowany nożyk w robocie kuchennym zaczyna żyć własnym życiem i kaleczy nas podczas używania go zgodnie z przeznaczeniem. Oznacza to, że nie są to produkty bezpieczne, bo stanowią zagrożenie podczas normalnego użytkowania. Produkt bezpieczny nie może nam szkodzić, dlatego nie wolno stosować pewnych substancji np. w żywności lub kosmetykach, został tak wyprodukowany, np. zgodnie z wymogami technicznymi, że w warunkach zwykłego, dającego się rozsądnie przewidzieć używania nie stwarza żadnego zagrożenia. Dlatego za produkt niebezpieczny może być uznana rzecz w pełni sprawna, ale wyprodukowana z użyciem niewłaściwych substancji czy materiałów. Bardzo niebezpiecznie wyglądający elektryczny nóż kuchenny do krojenia należy uznać za produkt bezpieczny pod warunkiem, że jego konstrukcja jest prawidłowa. 

Czy ktoś sprawdza każdy produkt, który można kupić w sklepie?

Za bezpieczeństwo każdego produktu tra?ającego do sprzedaży odpowiedzialny jest producent – to on deklaruje, że to, co sprzedaje, spełnia wymogi bezpieczeństwa.
Kontrolę produktów znajdujących się w sklepach przeprowadza Inspekcja Handlowa, która informuje o nieprawidłowościach Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, czyli organ nadzoru nad bezpieczeństwem produktów.

Czy na opakowaniu można znaleźć oznakowanie, które ułatwi wybór bezpiecznego produktu?

Producent musi dostarczyć konsumentom wszelkich informacji dotyczących zagrożeń związanych z użytkowaniem produkowanego przez siebie wyrobu, np. odpowiednich ostrzeżeń. Ważne jest również oznaczenie CE, które stanowi m. in. deklarację producenta, że produkt jest bezpieczny. Z punktu widzenia bezpiecznego użytkowania wielu produktów bardzo ważna jest instrukcja obsługi lub montażu. Musi być ona w języku polskim, zrozumiała dla każdego potencjalnego użytkownika, określać sposób korzystania z rzeczy, specy?czne właściwości, jeżeli występują, czasem również zawierać informację, jak postąpić w sytuacji zagrożenia. Szczególnie dokładnie powinny być oznakowane produkty przeznaczone dla dzieci.

Co można zrobić, gdy produkt nie jest bezpieczny?

Jeśli uznamy, że produkt nie jest bezpieczny, należy powiadomić Inspekcję Handlową albo Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i żądać przeprowadzenia kontroli. Można też zgłosić się do Federacji Konsumentów.

Jeśli uważamy, że produkt był niebezpieczny i wyrządził nam szkodę, mamy również możliwość skorzystania z przepisów Kodeksu cywilnego, ułatwiających uzyskanie odszkodowania za szkodę spowodowaną przez produkt niebezpieczny. Z pozwem o odszkodowanie może wystąpić każdy – nawet przypadkowy użytkownik produktu, który okazał się niebezpieczny. Odpowiedzialność producenta jest bezwzględnie obowiązująca. Nie trzeba też udowadniać producentowi winy, wystarczy wykazać, że wprowadził produkt na rynek w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Czy istnieje lista produktów, o których wiadomo, że są niebezpieczne?

Od 2001 r. prowadzony jest w Polsce rejestr produktów niebezpiecznych.

Jest on dostępny na stronach internetowych Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – www.uokik.gov.pl

Czy sprzedawca musi oddać pieniądze za produkt, który jest niebezpieczny?

Jeśli Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyda decyzję o wycofaniu produktu od użytkowników, konsument ma prawo żądać od sprzedawcy odkupienia produktu za taką cenę, za jaką go kupił.

Jak Unia Europejska dba o bezpieczeństwo produktów na wspólnym rynku?

W całej Unii obowiązują takie same przepisy dotyczące bezpieczeństwa produktów. Państwa Wspólnoty mają obowiązek przekazywać sobie informacje dotyczące niebezpiecznych produktów ujawnionych na rynku któregokolwiek z tych państw. Dla odpowiedniego porozumiewania się i reagowania utworzone są specjalne sieci informacyjne, mające na celu szybkie przekazywanie danych o zagrożeniach.

Podstawa prawna:

Ustawa o ogólnym bezpieczeństwie produktów z dnia 12 grudnia 2003 r. (DzU z 2003 r. Nr 229, poz. 2275). Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny z dnia 2 marca 2000 r. (DzU z 2000r. Nr 22, poz. 271 z późn. zmianami) .

Niniejszy artykuł został opublikowany dzięki pomocy ?nansowej Unii Europejskiej. Za treść dokumentu odpowiada Federacja Konsumentów, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają w żadnym razie o?cjalnego stanowiska Unii Europejskiej.