Jak liczyć termin na odstąpienie od umowy?

Na początek podstawa – umów należy dotrzymywać. Jeżeli zawieramy umowę w sposób inny niż poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, nie możemy odstąpić od umowy bez zgody sprzedawcy. Niektóre sklepy stacjonarne dają konsumentom takie prawo. Jest to jednak ich dobra wola.

Jeżeli jednak konsument zawiera umowę poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, zgodnie z przepisami szczególnymi przysługuje mu prawo do odstąpienia od umowy. Teraz jest to 10 dni. Umowy zawarte od 25 grudnia 2014 r., a więc już po największym szale zakupowym, będą podlegały nowym przepisom, ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. 2014, poz. 827) – dalej upk.

Na ich podstawie konsument będzie miał 14 dni na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa.

Od kiedy liczymy bieg terminu? O tym mówi przepis art. 28 upk. Przy umowach związanych z wydaniem rzeczy i przeniesieniem jej własności (np. umowa sprzedaży, o dzieło będące rzeczą ruchomą) termin rozpoczyna się od chwili odbioru przez konsumenta tej rzeczy od przewoźnika. Nie ma tu znaczenia, kto zawarł umowę z przewoźnikiem i czy przedsiębiorca oferował skorzystanie z danego przewoźnika.

Konsument może upoważnić inną osobę do odbioru towaru – wówczas termin będzie biegł od daty odebrania rzeczy przez tę osobę (uwaga! nie dotyczy przypadków, gdy taka osoba jest właśnie przewoźnikiem; wówczas patrz zasada powyżej).

Jeżeli umowa dotyczyła kilku rzeczy, termin biegnie od chwili wydania ostatniej rzeczy. Na przykład zamówiliśmy telewizor i odtwarzacz blu-ray. Odtwarzacz doszedł szybko, na telewizor (okazało się po zamówieniu, że nie ma go w magazynie) trzeba było poczekać dłużej. Termin w takiej sytuacji rozpoczyna bieg z momentem wydania telewizora.

Jeżeli umowa dotyczyła regularnego dostarczania rzeczy przez czas oznaczony (gdy czas nie jest oznaczony obowiązuje zasada ogólna), termin biegnie od chwili objęcia w posiadanie pierwszej rzeczy.

Przy innych umowach, np. dotyczących świadczenia usług (np. telekomunikacyjnych) lub dotyczących dostarczania treści cyfrowych nie na trwałym nośniku, termin biegnie od dnia zawarcia umowy.

We wszystkich przypadkach do terminu nie wliczamy początkowego dnia zdarzenia. Np. towar otrzymaliśmy 2 marca – ostatnim dniem terminu będzie 16 marca.

Termin liczymy według dni kalendarzowych. Nie ma znaczenia, czy po drodze występowały np. święta lub inne dni ustawowo wolne od pracy.

W przypadku, gdy ostatni dzień terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, niedzielę lub sobotę, termin upływa w dniu kolejnym, będący roboczym. Jest to wyjątek od polskiego przepisu art. 115 Kodeksu cywilnego. Zastosowanie znajduje tu Rozporządzenie Rady (EWG, EURATOM) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r. określające zasady mające zastosowanie do okresów, dat i terminów. Stosowania tego aktu wymaga sama dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (motyw 41 preambuły).

Na przykład: konsument zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa (na pokazie) w sobotę 7 marca 2015 r. Towar został konsumentowi od razu wydany. Chcąc odstąpić od umowy, konsument powinien to zrobić najpóźniej w poniedziałek 23 marca 2015 r.

Pamiętajmy! Przedsiębiorca musi poinformować konsumenta o przysługującym mu prawie do odstąpienia. Jeżeli nie zrobi tego prawidłowo, termin na odstąpienie może przedłużyć się nawet do 12 miesięcy od daty, kiedy upływa normalny termin na odstąpienie (w uproszczeniu mówiąc: 14 dni + 12 miesięcy).